Bánh cáy làng Nguyễn
Nói đến đặc sản Thái Bình món người ta nhớ đến đầu tiên chắc chắn sẽ là bánh cáy. Từ thành phố Thái Bình theo quốc lộ 10 tới quốc lộ 39 gặp làng Nguyễn là quê hương của bánh cáy.
Nguyên liệu chính của bánh cáy là gạo nếp và các nguyên liệu phụ: gấc, quả dành dành, lạc, vừng, cà rốt, gừng, vỏ quýt, mỡ lợn. Gạo nếp được chia làm hai phần, một phần đồ xôi với nước gấc, phần còn lại để ra màu vàng tươi người ta đồ xôi với quả dành dành. Và hai loại xôi này sau khi nấu chín được giã nhuyễn bằng chày. Sau khi giã xong được cán mỏng cắt lát rồi sấy khô. Sau khi sấy khô cho vào chảo mỡ lợn đang sôi đảo đều tới khi lát bánh thơm giòn. Các nguyên liệu phụ như lạc, vừng được rang chín ròn, xát bỏ vỏ. gạo nếp hoa vàng được rang nổ bỏng, nở tung, sạch trấu, dậy mùi thơm. Mỡ lợn khẩu muối đường hơn nửa tháng, đem ra thái nhỏ như hạt lựu, xào ngọt lấy độ trong, giòn. Cà rốt xào nước đường, nước gừng, vở quýt tươi được chuẩn bị đầy đủ.
Loại bánh này ngoài Thái Bình ra thì không nơi nào có, ngày xưa được người dân Thái Bình dùng làm đồ tiến vua. Cái vị riêng của bánh cáy là sự hòa quyện giữa các nguyên liệu làm từ hoa màu có sẵn trong thiên nhiên tạo cho bánh vị dẻo, thơm đặc trưng mà những địa phương khác làm cũng không có mùi vị i như thế.
Sứa muối
Sứa muối, nộm sứa là món ăn quen thuộc của người dân vùng biển. Mỗi địa phương lại có món ăn và hương vị khác nhau với sứa. Người dân Thái Thụy, Thái Bình thường truyền tai nhau: "Tới Thái Thụy mà chưa thưởng thức nộm sứa, sứa muối coi như chưa về”
Ở Thái Thụy, sứa muối được chế biến từ những con sứa tươi ngư dân mới bắt được rồi đem rửa sạch, cắt nhỏ ngâm vào những vại lớn. Qua thời gian ngâm chua từ 3-4 tuần. Những miếng sứa ngâp được nhừ rất chua và chuyển màu thành màu nâu đặc trưng. Đó là lúc ta có món sứa muối. Khi ăn, ta cắt nhỏ những miếng to ra thành các miếng nhỏ đều nhau. Nước chấm sứa muối là mắm tôm pha với chanh, ớt,... Rau ăn kèm là những loại rau như dậu rách, kinh giới, húng chũi,...
Canh cá Quỳnh Côi
Canh cá Quỳnh Côi được xem là niềm tự hào của người dân Thái Bình, không cần nguyên liệu cầu kỳ mà tạo nên một món ăn với hương vị riêng. Bát canh cá thay vì sử dụng sợi bùn phở thông thường thì người Thái Bình lại chọn cho mình bánh đa, tạo dấu ấn cho canh cá Quỳnh Côi mà không món ăn nào khác có được. Sợi bánh đa dùng làm canh cá phải được làm từ gạo chiêm mùa trước, sợi phải mỏng, mịn và dai thì bát canh cá mới ngon. Thưởng thức bát canh cá bốc hơi nghi ngút với rau rút vào mùa hè hoặc rau cải cúc vào mùa đông.
Xưa cư dân địa phương chỉ làm canh cá với loại cá rô đồng có màu vàng mượt sống ở vùng có đất sét màu đỏ. Vào tháng 3 hàng năm, cá rô sinh sôi nảy nở. Đến tháng 10 cá ăn hoa lúa nên rất béo và thơm. Cá rô bắt được sẽ dùng làm canh cá. Ngày nay, cá rô tự nhiên không còn nhiều, muốn làm canh cá có thể dùng một số loại cá nuôi khác để thay thế. Trải qua thời gian, tùy theo từng khẩu vị khác nhau, món canh cá Quỳnh Côi có nhiều cách làm khác nhau đôi chút.
Bánh gai Đại Đồng
Làng Đại Đồng - xã Tân Hòa - huyện Vũ Thư có thể được coi là quê hương của những món ăn dân giã, nhưng không kém phần độc đáo như bún ốc, bánh dẻo, bánh ú, bánh tráng, riêng bánh gai đã trở thành đặc sản.
Đã có ở vùng đất này hơn 400 năm, trước kia người dân Đại Đồng làm bánh chỉ vào dịp tết dùng để cúng gia tiên và sau đó là thưởng thức trong mấy ngày tết và để đãi bạn bè, làm quà thăm biếu...
Chất liệu tạo thành bánh gai chẳng có gì cao xa, khó kiếm, toàn sản phẩm đồng quê đâu đâu cũng sẵn như lá cây gai, gạo nếp, vừng, lạc, đậu xanh, bí đao, cùi dừa, đường, thịt lợn,.. Duy có qui trình sản xuất bánh thì khá công phu.
Bánh gai Đại Đồng hương thơm quyến rũ, béo, ngậy, đặc biệt vị ngọt vừa thanh vừa đậm của bánh khó có thể quên
Ổi Bo
Theo những người trồng ổi lâu năm ở làng Bo: để nhận biết trái ổi Bo Thái Bình, thì nhìn bề ngoài, trái phải bé chừng nắm tay nhưng cầm chắc nịch. Rốn quả ổi nhỏ xíu không thể lớn hơn hạt đậu. Và để trồng nên những trái ổi Bo thơm ngon người trồng ổi phải cẩn thận từng khâu từ khi gieo trồng đến chăm sóc. Đất trồng ổi Bo phải là đất nguyên thổ, chua mặn, không được quá ấm, không được quá khô. Giống ổi Bo tốt thì phải được chọn lấy hạt từ cây mới bói, quả ở cành ngồng, lúc thời tiết có mưa nhiều. Kỳ công hơn là lấy bùn dưới ao đem phơi khô rồi đánh tơi trộn với phân bắc bón cho cây. Có như thế, trái ổi Bo Thái Bình mới tạo ra được những hương vị đặc trưng riêng.
Dù giờ đây, để nếm được ổi Bo gốc cũng không đơn giản nhưng loại trái cây này vẫn nức tiếng gần xa, và điều đặc biệt là ổi Bo trồng ở Thái Bình mới thơm, giòn và ẩn chứa các tầng vị khác nhau: chát, chua dịu rồi mới đến ngọt mát như vậy
Gỏi nhệch
Con nhệch có màu sắc và hình dáng tựa như lươn nước ngọt. Nhệch có thể chế biến thành nhiều món ăn mang nhiều hương vị khác nhau nhưng với người Thái Bình, món gỏi nhệch vẫn là sự lựa chọn số 1.
Với món ăn này nhệch càng nhỏ càng tốt xương mềm, thịt mịn và ngọt. Khi dùng món gỏi nhệch bắt buộc phải có các loại rau như: lá chanh, lá sung, rau húng, tía tô,….
Theo Tố Tâm (Báo giao thông)
